Xét nghiệm định lượng hormon tuyến giáp là một trong những xét nghiệm miễn dịch quan trọng, giúp đánh giá chính xác hoạt động của tuyến giáp – cơ quan giữ vai trò điều hòa nhiều chức năng sống của cơ thể như chuyển hóa, tim mạch, tiêu hóa và hệ thần kinh. Việc kiểm tra các chỉ số hormon tuyến giáp giúp phát hiện sớm các rối loạn nội tiết, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh lý về tuyến giáp.

1. Mục đích của xét nghiệm

Định lượng hormon tuyến giáp được thực hiện nhằm đánh giá tình trạng hoạt động của tuyến giáp, xác định nguyên nhân gây ra các biểu hiện bất thường như mệt mỏi, sụt cân, tim đập nhanh, run tay, da khô, rụng tóc hoặc rối loạn kinh nguyệt. Xét nghiệm này đặc biệt hữu ích trong việc chẩn đoán các bệnh lý phổ biến như cường giáp, suy giáp, viêm tuyến giáp tự miễn (Hashimoto, Basedow) và theo dõi đáp ứng điều trị của bệnh nhân.

2. Các chỉ số chính trong xét nghiệm hormon tuyến giáp

• TSH (Thyroid Stimulating Hormone): Là hormon do tuyến yên tiết ra, kích thích tuyến giáp sản xuất hormon T3 và T4. Giá trị TSH tăng thường gợi ý tình trạng suy giáp, trong khi giảm lại liên quan đến cường giáp.

• FT3 (Free Triiodothyronine): Là dạng hoạt động của hormon T3 trong máu, phản ánh khả năng chuyển hóa của cơ thể.

• FT4 (Free Thyroxine): Là hormon chính do tuyến giáp sản xuất, giúp duy trì hoạt động của tế bào và điều hòa quá trình trao đổi năng lượng.

Việc phân tích đồng thời ba chỉ số này cho phép bác sĩ đánh giá toàn diện chức năng tuyến giáp, đồng thời phát hiện sớm các rối loạn tiềm ẩn ngay cả khi triệu chứng chưa rõ ràng.

3. Khi nào cần thực hiện xét nghiệm hormon tuyến giáp?

Xét nghiệm được khuyến cáo cho:

• Người có triệu chứng nghi ngờ rối loạn tuyến giáp (mệt mỏi, sụt cân, tăng cân không rõ nguyên nhân, nhịp tim bất thường...).

• Phụ nữ mang thai hoặc đang chuẩn bị mang thai.

• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp hoặc tự miễn.

• Bệnh nhân đang điều trị bằng hormon giáp, iod phóng xạ hoặc thuốc ảnh hưởng đến tuyến giáp.

4. Quy trình và ý nghĩa kết quả

Mẫu máu được lấy vào buổi sáng, tốt nhất khi người bệnh chưa ăn uống. Kết quả xét nghiệm sẽ được đối chiếu với ngưỡng tham chiếu chuẩn. Nếu TSH tăng kèm FT4 giảm, thường gợi ý suy giáp; ngược lại, nếu TSH giảm và FT4 tăng, có thể nghĩ đến cường giáp.

5. Vai trò của xét nghiệm trong theo dõi điều trị

Việc định lượng hormon tuyến giáp không chỉ giúp chẩn đoán mà còn là công cụ theo dõi quan trọng. Bác sĩ dựa vào kết quả định kỳ để điều chỉnh liều thuốc hormon hoặc thuốc kháng giáp, đảm bảo cân bằng nội tiết và phòng ngừa biến chứng lâu dài.

6. Kết luận

Định lượng hormon tuyến giáp là xét nghiệm cần thiết, an toàn và mang lại nhiều giá trị trong chẩn đoán, theo dõi điều trị bệnh lý tuyến giáp. Việc thực hiện xét nghiệm định kỳ giúp phát hiện sớm rối loạn nội tiết, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.