1. Khái niệm

Xét nghiệm đường huyết là xét nghiệm dùng để xác định nồng độ glucose (đường) trong máu. Glucose là nguồn năng lượng chính cho các hoạt động của tế bào và cơ thể. Việc duy trì mức đường huyết ổn định có vai trò quan trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh tiểu đường.

2. Mục đích xét nghiệm

Mục tiêu của xét nghiệm đường huyết là giúp bác sĩ đánh giá khả năng chuyển hóa đường trong cơ thể, phát hiện sớm tình trạng tăng hoặc giảm đường huyết bất thường. Bên cạnh đó, xét nghiệm còn được dùng để theo dõi hiệu quả điều trị ở những người đang mắc bệnh tiểu đường, hoặc kiểm tra sức khỏe định kỳ nhằm phòng ngừa biến chứng chuyển hóa.

3. Các loại xét nghiệm đường huyết phổ biến

• Đường huyết lúc đói: được thực hiện sau khi người bệnh nhịn ăn ít nhất 8 giờ, giúp đánh giá chính xác lượng đường cơ bản trong máu.

• Đường huyết sau ăn: tiến hành sau bữa ăn khoảng 2 giờ để kiểm tra khả năng chuyển hóa đường của cơ thể.

• Xét nghiệm HbA1c: đo tỷ lệ đường gắn với hemoglobin, phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2–3 tháng gần nhất.

• Nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT): được dùng để phát hiện tình trạng tiền tiểu đường hoặc tiểu đường thai kỳ.

4. Quy trình thực hiện

Người được xét nghiệm sẽ được lấy mẫu máu tĩnh mạch hoặc máu mao mạch đầu ngón tay. Trước khi thực hiện, cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt về thời gian nhịn ăn. Sau đó, mẫu máu sẽ được đưa vào máy phân tích để đo nồng độ glucose. Kết quả được so sánh với mức bình thường để đưa ra đánh giá chính xác.

5. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm

• Đường huyết bình thường: 70–99 mg/dL (lúc đói).

• Tiền tiểu đường: 100–125 mg/dL.

• Tiểu đường: ≥126 mg/dL hoặc đường huyết sau ăn ≥200 mg/dL.
  Tùy vào loại xét nghiệm và tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận và hướng dẫn phù hợp.

6. Khi nào cần xét nghiệm đường huyết

Xét nghiệm được khuyến nghị cho những người có yếu tố nguy cơ như béo phì, ít vận động, tiền sử gia đình mắc tiểu đường, phụ nữ mang thai hoặc có dấu hiệu như mệt mỏi, khát nước nhiều, tiểu nhiều, sụt cân không rõ nguyên nhân.

7. Lợi ích của xét nghiệm đường huyết định kỳ

Việc xét nghiệm định kỳ giúp phát hiện sớm rối loạn chuyển hóa, hỗ trợ kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, suy thận, mù lòa và tổn thương thần kinh. Ngoài ra, đây cũng là công cụ quan trọng trong đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ kịp thời.

8. Kết luận

Xét nghiệm đường huyết là bước kiểm tra cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong chăm sóc sức khỏe. Thực hiện định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các bất thường mà còn góp phần duy trì cơ thể khỏe mạnh, phòng tránh bệnh tiểu đường và các biến chứng liên quan.