Xét nghiệm cấy mủ – dịch vết thương là một xét nghiệm vi sinh quan trọng giúp xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng tại vị trí vết thương, mụn mủ, ổ áp xe hoặc các tổn thương có dịch mủ khác. Kết quả xét nghiệm không chỉ giúp phát hiện loại vi khuẩn gây bệnh mà còn cung cấp thông tin về mức độ nhạy cảm với kháng sinh, hỗ trợ bác sĩ lựa chọn phác đồ điều trị hiệu quả, hạn chế kháng thuốc và biến chứng.

1. Mục đích xét nghiệm

Cấy mủ – dịch vết thương nhằm:

Xác định tác nhân gây nhiễm trùng: Tìm ra các vi khuẩn, nấm hoặc vi sinh vật khác đang gây bệnh.

Đánh giá mức độ nhiễm trùng và mức độ lan rộng của vi khuẩn.

Hướng dẫn điều trị kháng sinh hợp lý thông qua kháng sinh đồ (Antibiogram).

Theo dõi hiệu quả điều trị trong các trường hợp nhiễm trùng kéo dài hoặc tái phát.

2. Quy trình thực hiện

Bác sĩ hoặc kỹ thuật viên sẽ lấy mẫu mủ hoặc dịch từ vị trí nhiễm trùng bằng tăm bông vô khuẩn, kim tiêm hoặc ống hút chuyên dụng. Mẫu sau đó được đưa đến phòng xét nghiệm và nuôi cấy trên môi trường đặc hiệu để giúp vi sinh vật phát triển.
Sau 24–48 giờ, nếu có sự phát triển của vi khuẩn, kỹ thuật viên sẽ tiến hành định danh vi khuẩn (như Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, E. coli…) và làm kháng sinh đồ để xác định thuốc điều trị phù hợp.

3. Ý nghĩa kết quả

Kết quả dương tính: Có sự hiện diện của vi khuẩn hoặc nấm gây bệnh, cho thấy tình trạng nhiễm trùng thực sự. Bác sĩ sẽ dựa vào kết quả kháng sinh đồ để chọn kháng sinh đặc hiệu.

Kết quả âm tính: Không phát hiện được vi khuẩn gây bệnh, có thể do lượng vi khuẩn quá ít, mẫu không đạt hoặc người bệnh đã sử dụng kháng sinh trước khi lấy mẫu.

4. Khi nào nên làm xét nghiệm

Bệnh nhân được chỉ định cấy mủ – dịch vết thương trong các trường hợp:

Vết thương lâu lành, chảy mủ, sưng nóng đỏ đau.

Áp xe, nhọt, vết mổ sau phẫu thuật có dấu hiệu nhiễm trùng.

Nghi ngờ nhiễm khuẩn sâu như viêm mô tế bào, viêm cơ, viêm xương.

Điều trị kháng sinh không hiệu quả, cần tìm nguyên nhân chính xác.

5. Lưu ý khi thực hiện

Không tự ý bôi thuốc hoặc kháng sinh lên vết thương trước khi lấy mẫu vì có thể ảnh hưởng kết quả.

Lấy mẫu phải đảm bảo vô khuẩn tuyệt đối để tránh nhiễm tạp.

Thông báo cho bác sĩ nếu đang dùng thuốc kháng sinh.

6. Giá trị lâm sàng

Cấy mủ – dịch vết thương giúp phân biệt nhiễm trùng thật và nhiễm khuẩn giả, góp phần giảm nguy cơ biến chứng, rút ngắn thời gian điều trị và ngăn ngừa kháng kháng sinh. Đây là xét nghiệm thường quy và rất cần thiết trong các bệnh viện, phòng khám điều trị ngoại khoa, da liễu, chấn thương chỉnh hình hay phẫu thuật.

Tóm lại, xét nghiệm cấy mủ – dịch vết thương là công cụ chẩn đoán chính xác và có giá trị cao, giúp bác sĩ định hướng điều trị đúng thuốc, đúng bệnh và mang lại hiệu quả điều trị tối ưu cho người bệnh.