Virus papilloma ở người (HPV) là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý về đường sinh dục, trong đó đặc biệt đáng lo ngại là ung thư cổ tử cung – loại ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ Việt Nam. Hơn 90% các trường hợp ung thư cổ tử cung có liên quan đến nhiễm HPV, trong đó một số chủng nguy cơ cao như HPV 16, 18, 31, 33... có khả năng gây biến đổi tế bào và dẫn đến ung thư. Vì vậy, xét nghiệm HPV định type bằng PCR (Polymerase Chain Reaction) là phương pháp hiện đại, có giá trị trong phát hiện, định danh và phân nhóm các chủng HPV một cách nhanh chóng và chính xác.

Phương pháp PCR hoạt động dựa trên nguyên lý khuếch đại đoạn ADN đặc hiệu của virus HPV, giúp phát hiện ngay cả khi lượng virus trong mẫu rất nhỏ. So với các phương pháp truyền thống như Pap smear (phết tế bào cổ tử cung), xét nghiệm PCR cho độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn nhiều, đồng thời có thể phân biệt được các type HPV nguy cơ cao và thấp, từ đó cung cấp thông tin quan trọng để bác sĩ định hướng theo dõi, điều trị và phòng ngừa.

Xét nghiệm HPV định type bằng PCR thường được chỉ định cho:

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt từ 21 tuổi trở lên.

• Các trường hợp có kết quả Pap smear bất thường.

• Người có biểu hiện nghi ngờ nhiễm HPV (mụn cóc sinh dục, tổn thương cổ tử cung...).

• Phụ nữ sau điều trị tổn thương cổ tử cung để kiểm tra tái nhiễm hoặc tái phát.

Mẫu bệnh phẩm thường được lấy từ dịch tế bào cổ tử cung, âm đạo hoặc dương vật bằng dụng cụ chuyên dụng, đảm bảo vô khuẩn. Sau khi thu mẫu, kỹ thuật PCR sẽ tiến hành tách chiết ADN, khuếch đại và phân tích để xác định sự hiện diện của virus cũng như type cụ thể. Kết quả giúp chia HPV thành hai nhóm:

• Nhóm nguy cơ cao (High-risk HPV): gồm các type 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58... có khả năng gây ung thư.

• Nhóm nguy cơ thấp (Low-risk HPV): như type 6, 11... thường gây mụn cóc sinh dục nhưng ít liên quan đến ung thư.

Kết quả xét nghiệm là căn cứ quan trọng để bác sĩ xây dựng kế hoạch theo dõi và can thiệp phù hợp, chẳng hạn kiểm tra định kỳ, sinh thiết nếu cần, hoặc tiêm vắc-xin HPV đối với người chưa nhiễm.

Tóm lại, xét nghiệm HPV định type bằng PCR là công cụ chẩn đoán tiên tiến, hỗ trợ phát hiện sớm, phòng ngừa và kiểm soát ung thư cổ tử cung hiệu quả. Việc thực hiện xét nghiệm định kỳ giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh hoạt tình dục, góp phần giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư cổ tử cung tại Việt Nam.